2Mak 10
1 Μακκαβαῖος δὲ pedig καὶ és οἱ a/az σὺν -val/-vel αὐτῷ neki τοῦ a/az κυρίου Úré προάγοντος előtte menve αὐτοὺς őket τὸ a/az μὲν valóban ἱερὸν szentély ἐκομίσαντο nyerték el καὶ és τὴν a/az πόλιν, város 2 τοὺς a/az δὲ pedig κατὰ szerint τὴν a/az ἀγορὰν (fő)tér βωμοὺς oltárokat ὑπὸ által τῶν a/az ἀλλοφύλων idegenek δεδημιουργημένους, alkotva ἔτι még δὲ pedig τεμένη kegyhelyeket καθεῖλαν lerontották 3 καὶ és τὸν a/az νεὼ fiatalnak καθαρίσαντες megtisztítva ἕτερον másik θυσιαστήριον oltárt ἐποίησαν tették καὶ és πυρώσαντες tűzben égetve λίθους köveket καὶ és πῦρ tűz ἐκ -ból/-ből τούτων ezeknél λαβόντες elfogván ἀνήνεγκαν felajánlottak θυσίας áldozatokat μετὰ után διετῆ két éves χρόνον időt (itt: ideig) καὶ és θυμίαμα füstölőt καὶ és λύχνους lámpákat καὶ és τῶν a/az ἄρτων kenyerek τὴν a/az πρόθεσιν eleve elrendelés ἐποιήσαντο. tették 4 ταῦτα ezeket δὲ pedig ποιήσαντες csinálva (itt: hozva) ἠξίωσαν méltónak ítélték τὸν a/az κύριον Urat πεσόντες leborulván ἐπὶ -ra/-re κοιλίαν bél μηκέτι többé ne περιπεσεῖν beleesni τοιούτοις ilyeneknek κακοῖς, rosszaknak ἀλλ᾽ hanem ἐάν ha ποτε mikor καὶ és ἁμάρτωσιν, vétkezzenek ὑπ᾽ által αὐτοῦ ő μετὰ -val/-vel ἐπιεικείας korrektség παιδεύεσθαι megfenyíteni καὶ és μὴ nem βλασφήμοις káromlók καὶ és βαρβάροις barbároknak ἔθνεσιν nemzeteknek παραδίδοσθαι. átadatni 5 ἐν -ban/-ben ᾗ aki δὲ pedig ἡμέρᾳ nap ὁ a/az νεὼς ὑπὸ által ἀλλοφύλων idegenek ἐβεβηλώθη, megszentségtelenítetett συνέβη történt κατὰ szerint τὴν a/az αὐτὴν őt ἡμέραν nap(on) τὸν a/az καθαρισμὸν megtisztulást γενέσθαι lenni τοῦ a/az ναοῦ, templom τῇ a/az πέμπτῃ ötödik καὶ és εἰκάδι huszadik napon τοῦ a/az αὐτοῦ övé μηνός, hónapé ὅς aki ἐστιν van Χασελευ. Kiszlev 6 καὶ és μετ᾽ -val/-vel εὐφροσύνης örömmel ἦγον vezették ἡμέρας napok ὀκτὼ nyolc σκηνωμάτων sátrak τρόπον azonmód (ahogy) μνημονεύοντες megemlékezve ὡς mint πρὸ előtt μικροῦ kis[sebbik] χρόνου idő τὴν a/az τῶν a/az σκηνῶν sátraké ἑορτὴν ünnep ἐν -ban/-ben τοῖς a/az ὄρεσιν hegyek καὶ és ἐν -ban/-ben τοῖς a/az σπηλαίοις barlangok(ban) θηρίων vadállatok τρόπον azonmód (ahogy) ἦσαν voltak νεμόμενοι. legeltetve 7 διὸ ezért θύρσους καὶ és κλάδους ágakat ὡραίους, szépeket ἔτι még δὲ pedig καὶ és φοίνικας pálmák ἔχοντες birtokolva ὕμνους himnuszokat ἀνέφερον felajánlottak τῷ a/az εὐοδώσαντι jószerencséssé tevő καθαρισθῆναι megtisztítatik τὸν a/az ἑαυτοῦ saját τόπον. hely 8 ἐδογμάτισαν parancsoltak δὲ pedig μετὰ -val/-vel κοινοῦ közös προστάγματος parancs καὶ és ψηφίσματος παντὶ minden τῷ a/az τῶν a/az Ιουδαίων zsidóké ἔθνει nép κατ᾽ szerint ἐνιαυτὸν esztendőt ἄγειν vezetni τάσδε ezeket τὰς a/az ἡμέρας. napok 9 καὶ és τὰ a/az μὲν valóban τῆς a/az Ἀντιόχου ¹ Antióchosz τοῦ a/az προσαγορευθέντος neveztetve Ἐπιφανοῦς fenséges τελευτῆς bevégzés οὕτως így εἶχεν. bírt 10 Νυνὶ most δὲ pedig τὰ a/az κατὰ szerint τὸν a/az Εὐπάτορα Ἀντίοχον, Antióchosz υἱὸν fiút δὲ pedig τοῦ a/az ἀσεβοῦς istentelené γενόμενον, lettet δηλώσομεν nyilvánvalóvá tesszük majd αὐτὰ azokat συντέμνοντες gyorsan végrehajtva τὰ a/az συνέχοντα rövidre vágva τῶν a/az πολέμων háborúké κακά. rosszakat 11 οὗτος ez γὰρ ugyanis παραλαβὼν maga mellé véve τὴν a/az βασιλείαν királyi uralmat ἀνέδειξεν (rámutatva) kijelölt ἐπὶ -on/-en/-ön τῶν a/az πραγμάτων tények Λυσίαν Liziászt τινά, valakit Κοίλης δὲ pedig Συρίας Szíriáé καὶ és Φοινίκης Főnícia στρατηγὸν (őrség)parancsnokot πρώταρχον. 12 Πτολεμαῖος Ptolemaiosz γὰρ ugyanis ὁ a/az καλούμενος nevezett Μάκρων nagyok τὸ a/az δίκαιον igazat συντηρεῖν megtartani προηγούμενος megelőzve πρὸς -hoz/-hez/-höz τοὺς a/az Ιουδαίους zsidók διὰ -ért τὴν a/az γεγονυῖαν lévén εἰς -ba/-be αὐτοὺς ők ἀδικίαν igazságtalanság ἐπειρᾶτο megkísértette τὰ a/az πρὸς -hoz/-hez/-höz αὐτοὺς ők εἰρηνικῶς διεξάγειν· 13 ὅθεν ahonnét κατηγορούμενος vádolva ὑπὸ által τῶν a/az φίλων barátok πρὸς -hoz/-hez/-höz τὸν a/az Εὐπάτορα καὶ és προδότης kiszolgáltatóvá. παρ᾽ mellé ἕκαστα minden egyesek ἀκούων halló διὰ -ért τὸ a/az τὴν a/az Κύπρον Ciprus ἐμπιστευθέντα ὑπὸ által τοῦ a/az Φιλομήτορος ἐκλιπεῖν elfogyni καὶ és πρὸς -hoz/-hez/-höz Ἀντίοχον Antióchosz τὸν a/az Ἐπιφανῆ fenséges ἀναχωρῆσαι visszamenni μήτε sem εὐγενῆ nemes születésűt τὴν a/az ἐξουσίαν hatalmat εὐγενίσας φαρμακεύσας ἑαυτὸν önmagát ἐξέλιπεν elfogyott τὸν a/az βίον. vagyont 14 Γοργίας Gorgiász δὲ pedig γενόμενος válva στρατηγὸς (őrség)parancsnok τῶν a/az τόπων helyek ἐξενοτρόφει καὶ és παρ᾽ mellé ἕκαστα minden egyesek πρὸς -hoz/-hez/-höz τοὺς a/az Ιουδαίους zsidók ἐπολεμοτρόφει. 15 ὁμοῦ együtt δὲ pedig τούτῳ ennek καὶ és οἱ a/az Ιδουμαῖοι edomiták ἐγκρατεῖς hatalmasok ἐπικαίρων ὀχυρωμάτων erődítményeké ὄντες levők ἐγύμναζον gyakorolták τοὺς a/az Ιουδαίους zsidókat καὶ és τοὺς a/az φυγαδεύσαντας ἀπὸ -tól/-től Ιεροσολύμων Jeruzsálem προσλαβόμενοι magukhoz fogadók πολεμοτροφεῖν ἐπεχείρουν. hozzáfogtak 16 οἱ a/az δὲ pedig περὶ körül τὸν a/az Μακκαβαῖον ποιησάμενοι megcselekedve λιτανείαν καὶ és ἀξιώσαντες méltónak ítélve τὸν a/az θεὸν Istent σύμμαχον αὐτοῖς nekik γενέσθαι lenni ἐπὶ -ra/-re τὰ a/az τῶν a/az Ιδουμαίων edomitáké ὀχυρώματα erődítményekbe ὥρμησαν, rárohantak 17 οἷς akiknek καὶ és προσβαλόντες εὐρώστως erősen ἐγκρατεῖς hatalmasok ἐγένοντο lettek τῶν a/az τόπων helyek πάντας mindegyiket τε is τοὺς a/az ἐπὶ -on/-en/-ön τῷ a/az τείχει fal μαχομένους vitatkozva ἠμύναντο elhárították κατέσφαζόν mészárolták τε is τοὺς a/az ἐμπίπτοντας, esve ἀνεῖλον megöltek δὲ pedig οὐχ nem ἧττον rosszabb τῶν a/az δισμυρίων. 18 συμφυγόντων δὲ pedig οὐκ nem ἔλαττον kisebb τῶν a/az ἐνακισχιλίων εἰς -ba/-be δύο kettőt πύργους tornyokat ὀχυροὺς erősek εὖ jól μάλα nagyon καὶ és πάντα mindeneket τὰ a/az πρὸς -hoz/-hez/-höz πολιορκίαν ἔχοντας birtoklókat 19 ὁ a/az Μακκαβαῖος εἰς -ba/-be ἐπείγοντας τόπους helyek ἀπολιπὼν elhagyva Σιμωνα Simont καὶ és Ιωσηπον, ἔτι még δὲ pedig καὶ és Ζακχαῖον Zákeust καὶ és τοὺς a/az σὺν -val/-vel αὐτῷ neki ἱκανοὺς alkalmasakat πρὸς -hoz/-hez/-höz τὴν a/az τούτων ezeknél πολιορκίαν αὐτὸς ő maga ἐχωρίσθη. távozotatott el 20 οἱ a/az δὲ pedig περὶ körül τὸν a/az Σιμωνα Simon φιλαργυρήσαντες ὑπό által τινων akik τῶν a/az ἐν -ban/-ben τοῖς a/az πύργοις tornyok ἐπείσθησαν meggyőzettek ἀργυρίῳ, ezüst révén ἑπτάκις hétszer δὲ pedig μυρίας számtalant/tízezeret δραχμὰς drachmákat λαβόντες elfogván εἴασάν hagyták τινας néhányat διαρρυῆναι. 21 προσαγγελέντος δὲ pedig τῷ a/az Μακκαβαίῳ περὶ -ról/-ről τοῦ a/az γεγονότος lévén συναγαγὼν összegyűjtve τοὺς a/az ἡγουμένους vezetőket τοῦ a/az λαοῦ népé κατηγόρησεν ὡς mint ἀργυρίου pénzé πέπρακαν ¹ eladták τοὺς a/az ἀδελφοὺς testvéreket τοὺς a/az πολεμίους ellenségeseket κατ᾽ szemben αὐτῶν ők ἀπολύσαντες. elbocsátva 22 τούτους ezeket μὲν valóban οὖν tehát προδότας kiszolgáltatókat γενομένους lévén ἀπέκτεινεν, megölt καὶ és παραχρῆμα nyomban τοὺς a/az δύο kettőt πύργους tornyokat κατελάβετο. elfoglalta 23 τοῖς a/az δὲ pedig ὅπλοις fegyverek τὰ a/az πάντα mindeneket ἐν -ban/-ben ταῖς a/az χερσὶν kezekkel εὐοδούμενος jószerencséssé tevő ἀπώλεσεν elpusztította ἐν -ban/-ben τοῖς a/az δυσὶν kettő ὀχυρώμασιν erődítmények πλείους többen τῶν a/az δισμυρίων. 24 Τιμόθεος Timóteus δὲ pedig ὁ a/az πρότερον előbb ἡττηθεὶς legyőzetve ὑπὸ által τῶν a/az Ιουδαίων zsidók συναγαγὼν összegyűjtve ξένας idegeneket δυνάμεις csodajelek παμπληθεῖς καὶ és τοὺς a/az τῆς a/az Ἀσίας Ázsiáé γενομένους lévén ἵππους lovakat συναθροίσας egybegyűjtve οὐκ nem ὀλίγους keveseket παρῆν jelen volt ὡς mint δοριάλωτον λημψόμενος fogva τὴν a/az Ιουδαίαν. Júdea 25 οἱ a/az δὲ pedig περὶ körül τὸν a/az Μακκαβαῖον συνεγγίζοντος αὐτοῦ övé πρὸς -hoz/-hez/-höz ἱκετείαν könyörgést τοῦ a/az θεοῦ Istené γῇ föld τὰς a/az κεφαλὰς fejeket καταπάσαντες καὶ és τὰς a/az ὀσφύας derekakat σάκκοις zsákoknak ζώσαντες fölövezve 26 ἐπὶ -ra/-re τὴν a/az ἀπέναντι előtt τοῦ a/az θυσιαστηρίου oltár κρηπῖδα part προσπεσόντες odaborulva ἠξίουν méltónak ítélték ἵλεως Kegyelem αὐτοῖς nekik γενόμενον lettet ἐχθρεῦσαι ellenségének lenni τοῖς a/az ἐχθροῖς ellenségeknek αὐτῶν övék καὶ és ἀντικεῖσθαι szembeszegülni τοῖς a/az ἀντικειμένοις, szembeszegülőknek καθὼς amint ὁ a/az νόμος törvény διασαφεῖ. kifejti 27 γενόμενοι levők δὲ pedig ἀπὸ -tól/-től τῆς a/az δεήσεως könyörgés ἀναλαβόντες fölvéve τὰ a/az ὅπλα fegyverek(ként) προῆγον előtte mentek ἀπὸ -tól/-től τῆς a/az πόλεως város ἐπὶ -ra/-re πλεῖον· több συνεγγίσαντες δὲ pedig τοῖς a/az πολεμίοις ellenségeseknek ἐφ᾽ -on/-en/-ön ἑαυτῶν önmaguk ἦσαν. voltak 28 ἄρτι most δὲ pedig τῆς a/az ἀνατολῆς napkelet διαχεομένης eloszlatva προσέβαλον ἑκάτεροι, mindkettő οἱ a/az μὲν valóban ἔγγυον kezest ἔχοντες birtokolva εὐημερίας καὶ és νίκης győzelem μετὰ -val/-vel ἀρετῆς erény révén τὴν a/az ἐπὶ -ra/-re τὸν a/az κύριον Urat καταφυγήν, menedéket οἱ a/az δὲ pedig καθηγεμόνα τῶν a/az ἀγώνων küzdelmeké ταττόμενοι rendelve τὸν a/az θυμόν. haragot 29 γενομένης lett δὲ pedig καρτερᾶς erősé μάχης harc ἐφάνησαν (úgy) tűntek/látszottak τοῖς a/az ὑπεναντίοις ellenségeknek ἐξ -ból/-ből οὐρανοῦ ég ἐφ᾽ -on/-en/-ön ἵππων lovak χρυσοχαλίνων ἄνδρες férfiak πέντε ötöt διαπρεπεῖς, καὶ és ἀφηγούμενοι elöl járva τῶν a/az Ιουδαίων, zsidóké 30 οἳ akik καὶ és τὸν a/az Μακκαβαῖον μέσον közép λαβόντες elfogván καὶ és σκεπάζοντες oltalmazva ταῖς a/az ἑαυτῶν önmaguké πανοπλίαις fegyverzetek ἄτρωτον διεφύλαττον, felügyelték εἰς -ba/-be δὲ pedig τοὺς a/az ὑπεναντίους ellenszegülőket τοξεύματα íjászokat καὶ és κεραυνοὺς mennydörgéseket ἐξερρίπτουν, elsodorták διὸ ezért συγχυθέντες megzavarodva ἀορασίᾳ sötétséggel διεκόπτοντο áttörték ταραχῆς zűrzavar πεπληρωμένοι. betöltöttek 31 κατεσφάγησαν lemészárolták δὲ pedig δισμύριοι πρὸς -hoz/-hez/-höz τοῖς a/az πεντακοσίοις, ötszáz ἱππεῖς lovasok δὲ pedig ἑξακόσιοι. hatszáz 32 αὐτὸς ő maga δὲ pedig ὁ a/az Τιμόθεος Timóteus συνέφυγεν εἰς -ba/-be Γαζαρα Gézer λεγόμενον mondatott ὀχύρωμα, erődítmény εὖ jól μάλα nagyon φρούριον, στρατηγοῦντος ἐκεῖ ott Χαιρεου. Khereász 33 οἱ a/az δὲ pedig περὶ körül τὸν a/az Μακκαβαῖον ἄσμενοι περιεκάθισαν ostromolták τὸ a/az φρούριον ἡμέρας napok τέσσαρας. négy 34 οἱ a/az δὲ pedig ἔνδον belülre τῇ a/az ἐρυμνότητι τοῦ a/az τόπου hely/terep πεποιθότες bizakodók ὑπεράγαν ἐβλασφήμουν káromolták καὶ és λόγους igéket ἀθεμίτους tiltottakat προΐεντο. kimondtak 35 ὑποφαινούσης δὲ pedig τῆς a/az πέμπτης ötödik ἡμέρας nap εἴκοσι húsz νεανίαι ifjak τῶν a/az περὶ körül τὸν a/az Μακκαβαῖον πυρωθέντες tűzben égetve τοῖς a/az θυμοῖς indulat(tal) διὰ -ért τὰς a/az βλασφημίας káromló προσβαλόντες τῷ a/az τείχει fal ἀρρενωδῶς καὶ és θηριώδει θυμῷ indulattal τὸν a/az ἐμπίπτοντα esve ἔκοπτον· levágtak 36 ἕτεροι mások δὲ pedig ὁμοίως hasonlóan προσαναβάντες fölmenve ἐν -ban/-ben τῷ a/az περισπασμῷ körbeforgó tett πρὸς -hoz/-hez/-höz τοὺς a/az ἔνδον belülre ἐνεπίμπρων fölégették τοὺς a/az πύργους tornyokat καὶ és πυρὰς tüzeket ἀνάπτοντες fölgyújtva ζῶντας élőket τοὺς a/az βλασφήμους káromlókat κατέκαιον· elégették οἱ a/az δὲ pedig τὰς a/az πύλας kapukat διέκοπτον, áttörték εἰσδεξάμενοι befogadva δὲ pedig τὴν a/az λοιπὴν többit τάξιν rend προκατελάβοντο elmerültek τὴν a/az πόλιν. város 37 καὶ és τὸν a/az Τιμόθεον Timóteus ἀποκεκρυμμένον elrejtettet ἔν -ban/-ben τινι mivel λάκκῳ börtön (itt) κατέσφαξαν lemészárolták καὶ és τὸν a/az τούτου ez ἀδελφὸν testvért Χαιρέαν Khereászt καὶ és τὸν a/az Ἀπολλοφάνην. 38 ταῦτα ezeket δὲ pedig διαπραξάμενοι μεθ᾽ -val/-vel ὕμνων himnuszok καὶ és ἐξομολογήσεων hálaadások εὐλόγουν áldást mondtak τῷ a/az κυρίῳ Úrnak τῷ a/az μεγάλως nagyon εὐεργετοῦντι jót cselekvőnek τὸν a/az Ισραηλ Izrael(lel) καὶ és τὸ a/az νῖκος diadalt αὐτοῖς nekik διδόντι. adónak